Stany Zjednoczone a Europa — różnice w transporcie zwłok

Śmierć bliskiej osoby to niewyobrażalna tragedia dla każdego z nas, z którą niestety prędzej czy później przyjdzie nam się zmierzyć. Chociaż jest to naturalne zjawisko w naszej rzeczywistości, to nie sposób w sposób racjonalny wyzbyć się smutku i bólu towarzyszącym temu nieszczęściu. Musimy nie tylko pogodzić się ze stratą i żałobą, ale również często dopełnić różnych formalności związanych z przygotowaniem do pochówku osoby zmarłej.

Zazwyczaj poważny problem stanowi transport trumny. Nie dotyczy to wyłącznie dalekich dystansów, ale także niewielkiego odcinka drogi, jakie należy pokonać np. podczas przejazdu z kostnicy na cmentarz. Jednakże często nasi bliscy odchodzą w najmniej spodziewanym momencie, niejednokrotnie będąc daleko od domu i rodziny, przez co kwestia transportu zwłok staje się jeszcze bardziej pilna i problematyczna. Nie dotyczy to tylko naszego kraju, ponieważ trudność ta występuje tak samo w innych miejscach na świecie.

W niniejszym artykule przyjrzymy się różnicom w transporcie zwłok na terenie dwóch państw: Polski oraz Stanów Zjednoczonych.

Transport zmarłych w Polsce

Transport zwłok jest często zawarty w ofercie domów pogrzebowych. Jednak istnieje szereg regulacji, o których warto wiedzieć przed zdecydowaniem się na usługi świadczone przez firmę pogrzebową.

Patrząc od strony prawnej, podstawę do sprowadzenia ciała zmarłego stanowi ustawa z 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych, a dokładniej art. 14 tej ustawy. Prawo do decydowania o przetransportowaniu zwłok przysługuje najbliższej rodzinie, tj. żonie, mężowi, dzieciom oraz krewnym do 4. stopnia pokrewieństwa. Aby uzyskać pozwolenie, należy zwrócić się do państwowego, powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego, który sprawuje nadzór nad transportem ludzkich zwłok czy szczątków. Zezwolenie jest wymagane, jeżeli przewiezienie ciała obejmuje odległość większą niż 60 km transportem drogowym, a także, gdy transport musi odbywać się drogą lotniczą, kolejową lub morską.

Pozwolenia i zaświadczenia są wydawane maksymalnie do 3 dni od daty złożenia wniosku. Jednakże, gdy ciało musi być przewożone przez granice państwowe, wymagany jest zestaw dokumentów stwierdzających brak przeciwwskazań do tego działania. Po pierwsze należy uzyskać zgodę państwa, na którego terenie zwłoki lub szczątki mają spocząć.

Po drugie potrzebna jest także zgoda państw, przez które będą one transportowane. W przypadku, gdy przewóz ma nastąpić przez terytorium Polski powinno się uzyskać zgodę polskiego konsula pełniącego funkcję w państwie, w którym nastąpił zgon.

Natomiast jeżeli chcemy pochować naszego bliskiego w ojczystym kraj (tj. w Polsce) również potrzebne są do tego następujące dokumenty: pozwolenie starosty właściwego, z miejsca, w którym ma odbyć się pochówek (po wcześniejszym porozumieniu z właściwym państwowym powiatowym inspektorem sanitarnym) oraz zaświadczenie polskiego konsula o braku przeciwwskazań do transportu zwłok na teren Rzeczypospolitej Polskiej.

Kiedy decydujemy się na transport drogowy, to sam pojazd musi być specjalnie, trwale oznakowany wskazując na cel swojego przeznaczenia. Bardzo istotne jest także odizolowanie części, w której przebywa kierowca i w której znajduje się trumna. Samochód musi posiadać także szereg zabezpieczeń i udogodnień wynikających ze specyfiki przewozu ciała (np. zabezpieczenie przed przesuwaniem się trumny). Dodatkowo wnętrze musi być dezynfekowane po każdym transporcie zmarłego.

Transport zwłok w USA

Jeżeli chodzi o transport osób zmarłych na terenie USA, jest to nieco bardziej skomplikowana kwestia, ponieważ nie wszystkie Stany posiadają takie same regulacje. W niektórych, tylko zakład pogrzebowy jest upoważniony do przewozu zwłok, a w innych każda osoba fizyczna może się tym zająć, jeżeli ma do tego odpowiednie środki. Dlatego niezmiernie ważne jest, aby przed przystąpieniem do przygotowań związanych z transportem, zorientować się jakie prawo panuje w danym Stanie lub w Stanach, przez które ciało będzie przewożone. Co również istotne, najprawdopodobniej w cały proces będzie trzeba zaangażować dwa domy pogrzebowe — jeden w miejscu, w którym nastąpił zgon, a drugi w miejscu planowanego pochówku.

Transport zmarłych ze Stanów Zjednoczonych

Jeżeli chodzi o sposoby transportu zmarłych, to najkorzystniejszą formą będzie transport lotniczy, jednak wiąże się on z większymi kosztami w porównaniu do transportu lądowego. Sprowadzając ciało zmarłego z USA do Polski stanowi to jednak najszybszą i najbezpieczniejszą możliwość. Stając przed koniecznością korzystania z takiej usługi, warto nawiązać współpracę z domem pogrzebowym zlokalizowanym w danym Stanie, dzięki czemu nie trzeba będzie obawiać się o wszelki formalności oraz przepisy. Ze względu na ogromne odległości pomiędzy różnymi miejscami w Stanach, najprawdopodobniej każdy dom pogrzebowy pełni takie usługi oraz jest doskonale wykwalifikowany w tej dziedzinie.

Należy jednak podkreślić, iż transport lotniczy jest również nieco utrudniony ze względu na fakt, iż wiele linii lotniczych nie udziela zgody na tego typu operacje. Co więcej, jednym z wymogów przewozu tego rodzaju jest konieczność balsamowania zwłok bądź zapewnienie odpowiedniego chłodzenia. Ponadto przesyłka ludzkich szczątków podlega przepisom dotyczącym tzw. “known shipper”, czyli “znanego spedytora” wydanym przez Administrację Bezpieczeństwa Transportu (TSA – Transportation Security Administration). Ważne jest więc, aby w momencie zatrudniania danego domu pogrzebowego lub kostnicy, dowiedzieć się, czy mają podpisaną umowę z linią lotniczą jako “znani nadawcy pogrzebowi” i czy są świadomi owych przepisów i wymagań. Dzięki temu zaoszczędzimy nie tylko czas, ale także będziemy pewni, że zmarły zostanie potraktowany z należytym szacunkiem oraz bezpiecznie dowieziony na miejsce ostatecznego spoczynku.

Również w przypadku, gdy transport wymaga przekroczenia granicy krajów najlepiej jest skontaktować się z danym konsulatem lub ambasadą państwa, do którego zwłoki mają trafić. W dzisiejszym zglobalizowanym świecie, a zwłaszcza w wielokulturowych Stanach Zjednoczonych, wiele firm pogrzebowych wyspecjalizowało się w zagranicznym transporcie zmarłych, dlatego też warto skorzystać z ich usług nie martwiąc się o przytłaczające formalności.

Jak można zauważyć, różnice pomiędzy transportem zwłok w Polsce, a Stanach Zjednoczonych nie są aż tak duże. Wszystko skupia się na regulacjach prawnych, które występują w danym miejscu.